Vanaf dag één op school doorlopen jongeren het fasemodel (zie infokader, red.). Met hun mentor gaan zij aan de slag met loopbaanoriëntatie- en begeleiding (LOB), om inzicht te krijgen in wie zij zijn, waar zij goed in zijn en wat zij willen gaan doen. De educatiemeter helpt daarbij: die geeft leerlingen meer inzicht in hun talenten, valkuilen, ontwikkelpunten en beroepsinteresses.

“Leerlingen denken vaak aan de beroepen die hun ouders doen”, vertelt Sandra. “Maar de wereld is groter, dus gaan alle leerlingen in hun oriëntatiefase bij allerlei branches op bezoek. We zorgen dan dat zij ook dingen kunnen doen, want veel jongeren leren door te ervaren.” Bij een bouwbedrijf zelf specie maken bijvoorbeeld, of orders picken bij een logistieke organisatie.

Veel praktijk

Ook in de beroepsvoorbereidende fase draait het om praktisch leren, als eerste in de eerdergenoemde werkplaats. Is dat aanbod doorlopen, dan gaan leerlingen onder begeleiding van een leerkracht extern op groepsstage. Heeft een leerling vervolgens laten zien dat die eraan toe is, volgt de individuele stage. In de specialisatiefase maken leerlingen hun keuze voor de branche waarin zij aan de slag willen.

“Tijdens reflectieweken toetsen we of een leerling door kan naar een volgende fase”, legt Nikkie uit. “Daar hebben we verschillende beoordelingsinstrumenten voor.” Samen met collega Vicky vormt zij het stagebureau. “We houden van korte lijntjes, zowel met de leerling als met het stagebedrijf. Zo vaak als nodig voeren we evaluatiegesprekken en zijn Vicky en ik op de werkvloer te vinden. Mooi om met leerlingen volgens hun stageplan op maat aan hun individuele doelen te werken.”

Groeien binnen en buiten school

Omdat leerlingen goed voorbereid beginnen aan hun zelfstandige stages, gaan die vaak goed. En zitten jongeren goed op hun plek, dan zijn zij vaak heel toegewijd, merken Sandra en Nikkie. “Succeservaringen zorgen voor zelfvertrouwen en dat draagt bij aan een positieve ontwikkeling op alle vlakken in het leven”, verwoordt Nikkie.

► Leerlingen kunnen ook branchegerichte certificaten halen.
► In de specialisatiefase kunnen leerlingen in samenwerking met Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) ook een praktijkverklaring halen.

“De komende tijd komen hier meer organisaties, scholen en bedrijven op het terrein die jong en oud ondersteunen bij het vinden en houden van werk”, vertelt hij. De ene organisatie heeft veel ervaring in het begeleiden en coachen op de werkvloer, andere in onder meer inburgering en integratie of opleiden.

“We kunnen gebruikmaken van elkaars netwerk en er zo voor zorgen dat iedereen die een extra steuntje in de rug nodig heeft om mee te doen op de arbeidsmarkt, ook een duurzame arbeidsplek vindt. Als Risse Groep zijn wij geen opleiders en kunnen dus veel leren van partners als de Widdonckschool Weert. De school kan weer veel hebben aan jobcoaches of begeleiders met ervaring in beschut werk.”

Niek’s droom: weg met die schotten tussen de verschillende wetten, regels en geldstromen die gelden voor onderwijs, arbeidsmarkt- en zorgpartners. “Die zijn nu soms een blokkade voor iemands persoonlijke ontwikkeling”, merkt hij. Dus hoopt hij dat de ontwikkelcampus een voorbeeld wordt waar mensen centraal staan en waar alle partners vanuit hun expertise helpen om hun talenten te ontwikkelen.

In de werkplaats bij Risse Groep leren vakleerkrachten Jack en Pascal hun leerlingen de fijne kneepjes van het hout- en metaalvak. Ook volgen leerlingen lessen consumptieve technieken, elektrotechniek en domotica. Dat levert de mooiste werkstukken op: zo neemt leerling Kyan vandaag zijn zelfgemaakte vuurkorf mee naar huis. “Iets moois maken motiveert”, bevestigt Pascal.

De uitdaging: maatwerk bieden in een veilige en zo echt mogelijke werkomgeving. Leerlingen zijn in hun eigen fase bezig en werken ook aan eigen doelen.” Bij de één komt het nog aan op het ‘opknippen’ van een opdracht om vooral succeservaringen te garanderen, een ander kan bijvoorbeeld al zelfstandig lassen.

Bij de beroepsvoorbereidende fase hoort ook: werknemersvaardigheden ontwikkelen. Hoe gedraag je je op de werkplek? Hoe ga je om met collega’s en je leidinggevende? Jack: “We spreken leerlingen hier aan als werknemer. Net als bij je baan later, kom je hier bijvoorbeeld op tijd. Straks moet je ook klaarstaan als het installateursbusje voorrijdt om naar een werk te gaan.”

▶︎ Pascal is ook regelmatig buiten te vinden, om met jongeren in het groen te werken en ze veilig te leren werken met allerlei machines. “We voeren onder meer klussen uit in de wijk in opdracht van de gemeente en doen ook snoeiwerk voor de voetbalvereniging.”

Leerkracht Iris gaat tijdens de groepsstage met leerlingen aan de slag bij Intratuin, dat najaar 2024 al helemaal in kerstsferen is. “Leerlingen vinden het zó leuk om de opbouw van zo’n kerstpresentatie mee te maken”, merkt zij. “Daar komen verschillende taken bij kijken waarmee onze leerlingen echt goed kunnen helpen. Ondertussen leren zij het bedrijf kennen en ontwikkelen hun werknemersvaardigheden. Denk aan het werk gestructureerd aanpakken, instructies opvolgen, contact zoeken met je leidinggevende om even te toetsen of het goed gaat zo, noem maar op.”

▶︎ Er zijn meer bedrijven waar leerlingen in de regio op groepsstage gaan, zoals zorgorganisatie Land van Horne, supermarkt Plus, Kringloopwinkel Verderest of – sinds kort – bij Zorgboerderij Geuzenhof.

Oscar en Kyan zijn niet alleen klasgenoten op de Widdonckschool Weert, maar waren altijd al “matties”, vertelt Kyan’s moeder Heidi. Nu doet ook Oscar zijn individuele stage op hun boerderij. “Ik vind het echt leuk!”, zegt die enthousiast. Al is hij wel blij dat hij niet elke dag om zes uur ’s ochtends hoeft aan te treden om te melken. “Ik mag de koeienboxen schoonmaken, zaagsel strooien, voeren. Dat soort dingen. Ik werk ook bij de schapen, maar koeien vind ik leuker.”

Stagebegeleider Paul is blij met zijn stagiair. “Het gaat heel goed. Oscar is steeds rustiger en secuurder aan het werk. Hij is leergierig en vraagt veel. Meerdere opdrachten tegelijk krijgen, is nog wel lastig.” Heidi: “Daar heeft onze Kyan ook moeite mee, dus daar kunnen we wel mee omgaan.”

Paul en Heidi hebben regelmatig stagiair(e)s uit het hoger agrarisch onderwijs, maar vinden het net zo belangrijk om leerlingen van andere scholen leerwerkkansen te bieden. Heidi: “Iedereen heeft eigen talenten, zeker ook jongeren die graag praktischer leren. Als moeder ben ik onder de indruk van alle faciliteiten en mogelijkheden die school biedt voor Kyan. Hij komt in de arbeidstoeleiding echt goed tot zijn recht.”

Kyan vindt de dieren op de boerderij van zijn ouders best leuk, maar van techniek gaat zijn hart pas écht open. Hij sleutelde van jongs af aan al aan brommers en leerde in de werkplaats bij Risse van Jack onder meer lassen, slijpen en boren. Nu loopt hij stage bij Tal Techniek in Weert.

“Theorie is niet mijn passie”, lacht Kyan. “Daarom vind ik dit een leuke school, het is fijn dat je veel praktijk mag doen. Er zijn veel keuzes en die worden aangepast aan de persoon.” Op zijn stage heeft Kyan een goede klik met stagebegeleider Bob. “Hij vraagt dan bijvoorbeeld ook of ik een goed weekend heb gehad”, geeft Kyan als voorbeeld. “Ik leer graag door te doen, dan onthoud ik het. Ik leer veel op mijn stagedagen en wat ik kan laat ik dan aan Jack zien, als ik weer een dag in de werkplaats ben.”

“Wij geven iedereen een kans in ons bedrijf”, vertelt Bo Kuijpers van DaVinci computers in Weert. Hij is Chief Operational Officer bij het snel groeiende computerbedrijf. “Wij kunnen alle handjes gebruiken. Ook als extra ondersteuning nodig is om mee te kunnen draaien op de werkvloer, denken we mee en passen het werk of de omgeving zoveel mogelijk aan. Met plezier, want deze medewerkers zijn meestal super-loyaal.”

Ook leerlingen uit het gespecialiseerd onderwijs zijn van harte welkom. Dat leverde al een aantal mooie stage-ervaringen op. “Geweldig om die groei van jongeren mee te maken!”, glundert Bo. Helaas moest DaVinci in goed overleg met school en met pijn in het hart een keer een stage afbreken. “Ook deze jongen kreeg veel eerlijke kansen, maar hij leerde er niet van.” Dat dit ook een goede leerervaring kan zijn, leerde Bo van leerkracht Nikkie die deze leerling natuurlijk begeleidt naar een nieuwe leerstap, samen met netwerkpartner Werk.kom.

Met de twee huidige stagiairs bij DaVinci, gaat het gelukkig prima. “Die bloeien helemaal op”, merkt Bo. “En het mooie is dat hun goede inzet tijdens de stage al wordt beloond met een 0-uren-contract.”